دموگرافی زنبور پارازیتوئید (hym.: braconidae) habrobracon hebetor روی galleria mellonella (lep.: pyralidae) در دماهای مختلف

پارامترهای دموگرافیک زنبور پارازیتوئید habrobracon hebetor say پرورش یافته روی لاروهای سن آخرgalleria mellonella (l.) در 5 دمای ثابت 20 ، 25، 28، 30 و 5/0 ± 35 درجه ی سلسیوس، رطوبت نسبی 5 ± 60 درصد و طول دوره ی روشنایی 16 و تاریکی 8 ساعت مطالعه شد. نرخ ناخالص باروری در دمای ºc20 (17/43 تخم به ازای هر ماده) حدود نصف مقدار آن در سایر دماهای مورد مطالعه بود. مقدار نرخ خالص باروری و نرخ خالص بارآوری برای زنبور ماده ی h. hebetor، در دماهای مورد مطالعه، با افزایش دما، افزایش یافت. کمترین مقدار آن ها در دمای ºc20 به ترتیب 49/8 و 405/8 تخم و بیشترین آن در دمایºc 30، 47/30 تخم بود. در دمای ºc35 مقادیر آن بیش از 30 درصد کاهش یافت و به ترتیب به 49/21 و 63/20 عدد تخم رسید. مقدار تولید مثل (vx) در اوایل دوره ی تولید مثلی به حداکثر میزان خود رسید و با افزایش سن از میزان آن کاسته شد، به طوری که در دماهای 20، 25، 28، 30 و 35 درجه ی سلسیوس، به ترتیب در روزهای 30، 18، 14، 14 و 11 عمر حشرات کامل به حداکثر مقدار خود رسید. بیشترین نرخ خالص تولید مثل (r0) 06/17 (نتاج ماده به ماده) در دمای ºc30 و کمترین آن (27/6) در دمای ºc35 به دست آمد. نرخ ذاتی افزایش جمعیت (rm) در دمای ºc30 بیشترین مقدار (17/0) و در دمای ºc20 کمترین مقدار (039/0) را نشان داد. نرخ متناهی افزایش جمعیت (λ) در دمای ºc30 در بالاترین حد (186/1) و در دمای ºc20 در پائین ترین حد خود (04/1) بود. به عبارت دیگر، جمعیت زنبورهای ماده ی h. hebetor در دمای ºc30، روزانه 86/11 درصد افزایش می یابد. متوسط مدت زمان یک نسل (t) در دمای ºc20، طولانی ترین (81/41 روز) و در دمای ºc35 به کوتاه ترین حد خود (93/14 روز) رسید. مدت زمان دو برابر شدن آن (dt) در دمای ºc20 طولانی ترین (82/17 روز) و در دمای ºc30 در کوتاه ترین حد (072/4 روز) برآورد شد. این نتایج حاکی از آن است که دمای ºc30 در مجموع شرایط مطلوب تری را برای پرورش و تولید انبوه زنبور h. hebetor فراهم می کند.